Afgelopen weekend zei iemand tegen me “Best vreemd dat we rusten zien als lui zijn.”
“Nou...” reageerde ik “Ik vind dat helemaal niet vreemd.”
Ik vroeg of ik mocht uitleggen waarom ik dat niet vreemd vond. Er volgde een interessant gesprek waarbij ze zei dat er voor haar veel kwartjes vielen.
Het helpt om te begrijpen waarom we “rusten” gelijkstellen aan “lui” zijn.
Het was voor mij niet de eerste keer dat ik zo’n gesprek heb gevoerd - en vast ook niet de laatste. De Master Jar blog van deze week leek me een mooi moment om de inhoud ook met jou te delen.
Volgens Wiktionary betekent lui: “werkschuw, niet houdend van inspanning of werk”. In het dagelijks leven gebruiken we het woord “lui” als we iets niet doen, omdat we er geen zin in hebben, terwijl we er eigenlijk wel toe in staat zijn.
Op zich lijkt hier niet echt iets mis mee. Toch kijken we neer op luilakken.
Ik ben ervan overtuigd dat (een deel van) onze afkeer tegen lui zijn afkomstig is uit de Protestante normen en waarden die in onze Nederlandse, Noord-Amerikaanse en koloniale maatschappijen zijn verweven. Daarin waren toewijding, discipline en soberheid erg belangrijk en zag men de rijkdom die men vergaart met hard werken als een teken dat God het goed met ze voor had. Deze Protestantse blik werkte door op verkeerde Bijbelinterpretaties over lui zijn “engage in some occupation, so that the devil may always find you busy.”
Voor die tijd was het vrij progressief dat je met hard werken jouw eigen succes in handen had. Tot dan toe zaten we in Nederland eigenlijk nog in een kastensysteem, waar de klasse waarin je geboren werd bepaalde of je een rijk danwel arm leven zou hebben. Het idee dat je een klasse kon ontstijgen, was nieuw. (Sidenote: dit gold vrijwel uitsluitend voor witte mannen zonder handicaps.)
Het nadeel is dat het grondwerk voor de meritocratie werd gelegd.
Meritocratie zegt: als je hard genoeg werkt en de juiste keuzes maakt, zul je succesvol worden. Ongeacht je afkomst. Het is het idee dat de stagiair kan opklimmen tot CEO.
Maar dat betekent per definitie dat als je niet-succesvol bent, je de verkeerde keuzes hebt gemaakt of niet hard genoeg hebt gewerkt. Dat vinden we van anderen, dat vinden we van onszelf.
Lang geloofde ik blind in de meritocratie. Het zit zo fundamenteel in onze maatschappij verweven, dat we het niet eens bevragen. Het is toch logisch dat je moet werken voor je eigen succes?
Bij mij uitte het zich in uitspraken als “Ik ben toch ook succesvol ondanks mijn tegenslagen? Ik heb een moeilijke jeugd gehad. Ik ben op straat gezet, bedreigd, bestolen, opgelicht en in de steek gelaten door ouders, hulpverleners en werkgevers. En tóch ben ik succesvol.”
Lang verhaal kort: protestantse normen en waarden en meritocratie zeggen dat we hard moeten werken en dat luiheid des duivels is. En dan heb ik het nog niet eens gehad over kapitalisme of hoe vrouwen zich verantwoordelijk voelen voor de mental load van het huishouden 🥲
Dus de volgende keer dat je rust, weet dan: je gaat nu tegen een norm in die al járen in onze maatschappij is ingesleten. Het is dus helemaal niet zo raar dat je je schuldig, zondig of slecht voelt.
In de Master Jar plancursus help ik je graag om rust te ervaren tijdens het rusten. Hiervoor kijken we nóg scherper naar de normen, coach ik je op jouw persoonlijke situatie en stimuleren we elkaar in de community. Je kunt al meedoen voor €33 per maand (incl btw).
Deze blog werd eerder verstuurd als nieuwsbrief. Wil je deze berichten als nieuwsbrief krijgen? Schrijf je dan via deze link in voor de Master Jar Mail.
Comentários